Niniejszy podręcznik powstał w wyniku realizacji projektu „Szkolenie konsultantów obszarów wiejskich w zakresie krótkich łańcuchów dostaw żywności w rolnictwie” (sfinansowanego przez Komisję Europejską w ramach programu Erasmus +, KA2 2019-1-CZ01-KA202-061270). Celem projektu jest zapewnienie lepszego zrozumienia funkcjonującego ekosystemu KŁDŻ – krótkich łańcuchów dostaw żywności (ang. short food supply chain – SFSC) w krajach partnerskich UE (Czechy, Francja, Węgry, Polska, Rumunia) na poziomie krajowym i europejskim. Badania wykazują, że mali producenci mają trudności w uzyskaniu samodzielnego dostępu do rynku, dlatego muszą w tym celu ze sobą współpracować. W ramach tej współpracy można wyznaczyć osobę, która przyjmie obowiązki pośrednika i podejmie się działań na rzecz producentów. Dzięki zrozumieniu rynku i procesów rolniczych osoba ta będzie mogła zająć się organizacją łańcucha dostaw, w ten sposób pomagając rolnikom w uzyskaniu dostępu do rynku. W pierwszej części projektu eksperci uzgodnili, że konieczne jest uruchomienie specjalistycznego szkolenia dla organizatorów i doradców z zakresu KŁDŻ oraz opracowanie specjalnych warunków kwalifikacji do pełnienia tych funkcji. W praktyce wspomniane kierunki rozwoju i wsparcia nadal jednak nie są realizowane.

Dlatego też organizacje partnerskie zobowiązały się do zbadania możliwości stworzenia zawodu tzw. konsultanta obszarów wiejskich, który mógłby wypełnić te luki w łańcuchach wartości, a także do opracowania niezbędnych materiałów edukacyjnych i narzędzi szkoleniowych w celu przygotowania osób, które zamierzają wykonywać ten nowy zawód w swojej karierze.

Niniejszy podręcznik powstał w oparciu o badania i sondaże przeprowadzone we wszystkich krajach partnerskich wśród grup docelowych i podmiotów zainteresowanych KŁDŻ. W trakcie pracy nad podręcznikiem przeanalizowano kompetencje niezbędne do odbycia szkolenia i prowadzenia działalności w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, dzięki którym można jasno określić, kto może pełnić rolę konsultanta obszarów wiejskich w krótkim łańcuchu dostaw żywności w zależności od specjalizacji danego kraju. Na podstawie tych kompetencji zdefiniowano główne tematy i określono, że konsultanci powinni rozumieć kwestie związane z: głównymi siłami napędowymi współpracy rolników i jej tłem historycznym, procesami psychologicznymi, zarządzaniem konfliktami, ryzykiem związanym z bezpieczeństwem żywności, potrzebami konsumentów, logiką i zmianami rynkowymi, łańcuchami żywności oraz ich uczestnikami i rolami, a także przepisami prawa i systemami wsparcia. Ponieważ konsultanci obszarów wiejskich będą działać jak anioły biznesu lokalnego szczebla, powinni wiedzieć, w jaki sposób być najlepszym partnerem dla rolników i innych uczestników KŁDŻ (takich jak spółdzielnie, konsumenci, gminy, lokalni rzemieślnicy, lokalne sklepy, dostawcy itp.). Dzięki temu będą mogli oni zarządzać inicjatywami KŁDŻ, tak aby stały się one bardziej zrównoważone (w sensie społecznym, ekonomicznym i środowiskowym). Gdy na obszarach pojawią się nowe kompetencje, rolnicy będą mogli rozwijać swoją działalność dzięki silnemu wsparciu w dziedzinach takich jak: proces produkcji żywności, rozwój rynkowy, identyfikowalność, etykietowanie i rozwój turystyki wiejskiej.

Katalog umiejętności i niezbędnej wiedzy, o którym mowa w niniejszym podręczniku, został opracowany na podstawie wyników wyszukiwania informacji i kwestionariuszy katalogu kompetencji przeprowadzonych wśród uczestników KŁDŻ. Wszystkie rozdziały zostały dostosowane do tematyki KŁDŻ i obejmują wiele zagadnień, takich jak podejście marketingowe, myślenie biznesowe, podstawy przywództwa, umiejętności negocjacyjne, podejmowanie decyzji, zarządzanie ryzykiem oraz aktualny kontekst sytuacji KŁDŻ na rynku – dominacja międzynarodowych korporacji, presja niskich cen, rosnące zainteresowanie konsumentów pochodzeniem i jakością żywności, rosnące preferencje dla produktów lokalnych, tworzenie krótkich łańcuchów dostaw żywności itp.

Wszystkie rozdziały mają ujednoliconą strukturę, zaczynają się od głównych celów, celów dydaktycznych, słów kluczowych, a następnie przechodzą do głównej części zawierającej przejrzyste rysunki. Tam, gdzie jest to konieczne, rozdziały będą zawierały specyficzne dla danego kraju informacje dostarczone przez partnera z tego kraju.